بررسی تنوع ژنتیکی عملکرد ، اجزا عملکرد و چند صفت کمی مهم و روابط آنها در گندم دوروم با استفاده از روشهای آماری چند متغیره

به منظور مطالعه تنوع ژنتیکی خصوصیات مورفولوژیک بررسی روابط صفات مختلف با یکدیگر و با عملکرد دانه ، شناخت مبانی مورفولوژیکی اختلاف عملکرد و عوامل پنهانی موثر بر آن درگندم دوروم ، آزمایش در سال 1379 در مزرعه تحقیقاتی آموزشکده کشاورزی رضوان کرمان اجر گردید. تفاوتهای بسیار معنی داری بین ژنوتیپ ها برای کلیه صفات مورد بررسی مشاهده شد . بیشترین ضریب تنوع فنوتیپی مربوط به صفات عملکرد دانه ، عملکرد بیولوژیک ، طول اکستراژن ، عملکرد کاه و کلشن و تعداد بوته در متر مربع بود.طبق نتایج تجزیه همبستگی ساده فنوتیپی ، عملکرد بیولوژیک ، شاخص برداشت ، تعداد بوته در متر مربع و تعداد دانه در سنبله همبستگی مثبت و بسیار معنی داری با عملکرد دانه داشتند . نتایج حاصل از رگرسیون چند گانه مرحله ای نشان داد که حداکثر اختلاف عملکرد دانه لاین ها را می توان به عملکرد بیولوژیک ، شاخص برداشت ، تعداد بوته در مترمربع و تعداد دانه در سنبله نسبت داد. نتایج تجزیه علیت نیز تاکید بر نقش مهم این چهار صفت در تغییر پذیری عملکرد دانه داشت. صفات ارتفاع ، طول اکستراژن ، طول سنبله و عملکرد کاه و کلشن از طریق تاثیر بر اجزای مزبور نقش قابل ملاحظه ای در تغییر عملکرد دانه ایفا نمودند.تجزیه به عامل ها علاوه بر تاکید بر نقش اجزا عملکرد پنج عامل پنهانی موثر در عملکرد را که63/77 درصد تغییرات عملکرد را توجیه می کرد ، استخراج نمود که با توجه به الگوی متغیرها تحت عنوان عوامل عملکرد ، معماری گیاه ، خصوصیات سنبله ، توان انتقال مواد فتوسنتزی به دانه گیاه و خصوصیات برگ پرچم نامگذاری شدند. و مشخص شد که این عوامل تعیین کننده مبدا و مقصد های فیزیولوژیک هستند. در مجموع استنباط شد که برای اصلاح ارقام گندم دوروم با عملکرد بالا باید گیاهانی با رشد سبزینه ای بالا در یک مدت کوتاه ، سرعت و توان بالا برای انتقال مواد فتوسنتزی به دانه و تعداد بوته در واحد سطح بالا انتخاب کرد.